In de aanloop van mijn boek ‘Medisch leiderschap’ ging ik op zoek naar literatuur over teams en vakgroepen. Ik mocht in de afgelopen jaren af een toe een presentatie geven over assessment centers waarbij het nut en zelfs de noodzaak om bij de selectie van een nieuw teamlid goed te kijken naar taken, de daarbij behorende gedragscompetenties en aanvulling op de groep, uitgangspunt is. In die zoektocht kwam ik het bovenstaande plaatje tegen. Ik dacht ‘iets uit de oude doos’ wat nog steeds geldig is!!
ONS kent ONS
Het tekeningetje dat hierbij is toegevoegd, roept tijdens een presentatie al vrij snel associaties op die uiteenlopen van ‘herkenbaarheid’ en ‘zo hoort het’ tot ‘dit lijkt me geen goede zaak’. De belangrijkste reden om te kiezen voor ONS kent ONS, heeft alles te maken met behoud van wat men gewoon is: zekerheid, duidelijkheid en juist ONS kent ONS met behoud van sfeer en gezelligheid. In het feit dat er te weinig gekeken wordt naar de concrete aanvulling die nodig is, wordt vaak binnen gezelschappen en werkverbanden gelet op de persoonlijkheid met de beste fit. In dergelijke samenstellingen is er bij voorbaat een sterke aanname dat het principe van ‘hij* is hetzelfde als ik’ of ‘hij hecht aan dezelfde dingen als ik’ een voorbode kan zijn voor ‘als de vis niet op tafel komt, gaat die stinken’. De lezers die zich associëren met het ONS kent ONS principe, denken waarschijnlijk ‘dat gebeurt me niet want ik weet wat ik aan de ander heb’. Helaas zijn mensen niet identiek aan elkaar, zelfs een identieke tweeling niet. Ieder mens ontwikkelt zich op basis van de context om hem heen. De aanname dat je denkt dat als je selecteert op basis van ONS kent ONS, kan een groep en jouzelf later duur komen te staan.
Voordelen van ONS kent ONS
- Iemand die op jou lijkt kan vergelijkbare doelen en visie hebben waardoor het gemakkelijk kan zijn om aan gezamenlijke doelstelling te werken. Let op: doelstellingen is iets anders dan belangen. Belangen kunnen verschillen en worden gedreven door individuele behoeften.
- Wat ook een voordeel kan zijn is dat de twee personen zo op elkaar lijken dat het principe ‘ik heb aan één woord al genoeg’ maakt dat de samenwerking effectief en soepel verloopt.
- Niet alleen de samenwerking zal soepel verlopen, ook de meer lastige problematiek of uitdagingen, zullen haast als sneeuw voor de zon verdwijnen omdat het vinden van een oplossing ‘smoothy’ gaat.
- Je zou ook haast denken dat het nemen van besluiten makkelijker tot stand komen, maar niets is minder waar. Prioriteiten kunnen dezelfde zijn maar of de afwegingen dat ook zijn, is maar de vraag.
- Op belevingsniveau kan het motiverend zijn om met iemand te werken die op je lijkt.
Nadelen van ONS kent ONS
- Jezelf spiegelen aan iemand die op je lijkt kan maken dat je de ander imiteert en je jezelf laat beperken door persoonlijke groei en ontwikkeling. Het kan handig zijn om juist te letten op wat een aanvulling kan zijn dan als groep te gaan voor hetzelfde: in de medische zorg zien we dat terug en herkennen we ‘de identiteit van die medisch specialist aan…’
- Een nadeel kan ook zijn dat als collega’s, vrienden of wie dan ook vanuit eenzelfde perspectief naar situaties kijken, er een eenzijdigheid ontstaat en nieuwsgierigheid naar de achtergrond verdwijnt. Liever voelt men zich comfortabel in de eigen veiligheidszone.
- Als mensen in een groep hetzelfde zijn, zullen ze ook op emoties en begrip eenduidig reageren. Door hier vanuit een ander perspectief naar te kijken, kan de wereld meer divers worden omdat er een veelzijdige benadering plaats vindt.
- Ten aanzien van conflicten is er ook een nadeel. Verschillende meningen geeft meer perspectief op de oorzaak, bron, effecten en consequenties van het meningsverschil.
- Als laatste kan er een vorm van tunnelvisie ontstaan. “We doen het altijd zo en we gaan niet veranderen, dit voelt voor ons goed en als jij niet mee wilt doen, dan is dat zo”. Waardevolle leermomenten worden niet gezien omdat die gewoon worden genegeerd.
Conclusie
Verschillen zijn niet slecht, de balans vinden is en blijft de uitdaging. Teveel eenzijdigheid leidt tot een vorm van groepsdenken die voor sommigen verstikkend is, terwijl anderen denken de hemel op aarde gevonden te hebben. Het is belangrijk diversiteit bij de ander en jezelf te waarderen. Uiteindelijk is het omgaan met mensen die juist verschillen van jou, verrijkender dan je misschien verwacht. Echter, leren omgaan met je eigen onzekerheid en niet schuilen onder de vleugels van de ander, is de uitdaging.
*waar hij staat kan ook zij gelezen worden
