“Reading is to the mind what exercise is for the body. https://www.nrc.nl/krant/2023/12/09/downloads/#314
Wenn man lesen kann, kommt man weiter
Deze uitspraak hoorden we van een Duitse mevrouw afgelopen zomer toen we naar Boedapest fietsten. We kregen een berisping omdat we ons niet hielden aan de verkeersregels en over een voetpad fietsten. In eerste instantie dacht ik ‘wat een flauwekul’ en ‘laat ons lekker’. Later dacht ik echter: ”er zit wel een kern van waarheid in deze uitspraak”. De woorden van deze Duitse dame zaten nog steeds in mijn hoofd. Afgelopen week las ik de volgende spreuk “Reading is to the mind what exercise is for the body” en een artikel van afgelopen zaterdag 9/10 december 2023, uit het NRC getiteld “Wie niet goed kan lezen, kan niet goed werken, leren, aanpassen, meedoen” bracht alles bij elkaar.
https://www.nrc.nl/krant/2023/12/09/downloads/#314
Reading is to the mind what exercise is for the body.
Ik denk dat hier wel een kern van waarheid in zit. Lezen is een mentale oefening die verschillende delen van ons brein stimuleert. Het helpt bij het ontwikkelen van onze cognitieve vaardigheden, zoals concentratie, begrip, taalvaardigheid en kritisch denken. Daarnaast kan lezen ook bijdragen aan het vergroten van kennis en het verbreden van je eigen horizon.
Net zoals lichamelijke oefeningen bijdragen aan een gezond lichaam, draagt lezen bij aan een gezonde geest. Het is belangrijk om zowel fysiek als mentaal actief te blijven voor een algeheel welzijn.
Hoe zit dit precies? Lezen is een must voor je brein?
Lezen wordt vaak gezien als een nuttige activiteit voor de geestelijke gezondheid en de cognitieve ontwikkeling. Daarbij gaat het om verschillende aspecten. Volgens mij is het goed dat als je leest, je je moet focussen, informatie opneemt en verwerkt. Het geeft een ontwikkeling om betekenis te geven en te halen aan taal/woorden. Lezen schenkt je nieuwe woorden die ons geheugen stimuleren en behulpzaam zijn bij te maken analyses. Lezer verrijkt je woordenschat en zorgt ervoor dat verhalen nieuwe betekenis krijgen en niet steeds hetzelfde zullen zijn. Als mens geeft lezen ons de mogelijkheid, ons een voorstelling te maken hoe personages eruit kunnen zien, hoe locaties eruit zien, het geeft een visualisatie van gebeurtenissen. Dit alles maakt het mogelijk om eigen creativiteit nog meer tot ontwikkeling te laten komen en juist niet in herhaling te vallen. Daarbij kan lezen en informatie opdoen, het eigen oordeel minder scherp maken en een situatie leren bezien vanuit verschillende invalshoeken.
Lezen als ontspanning
Lezen kan ontspanning geven omdat je geraakt wordt door de inhoud en je als lezer meegenomen wordt in een wereld die wellicht minder stressvol is. Het biedt een mogelijkheid van onafhankelijkheid, vrijheid en ontsnappen aan een realiteit. Maar bovenal biedt lezen je de mogelijkheid als mens om te leren over verschillende onderwerpen. Boeken, tijdschriften, kranten geven inzicht over menselijke ervaringen, geschiedenis, wetenschap, ontdekkingsreizen en nog veel meer. Zonder kennis is er minder uitdaging om na te denken over complexe situaties, morele/ethische dilemma’s. Kennis zorgt ervoor dat je mee kunt doen en mee kunt praten als je dat tenminste wilt.
Het gaat natuurlijk niet alleen om lezen. Er zijn meerdere mogelijkheden om je brein te stimuleren dat valt of staat niet alleen met lezen van boeken. Puzzelen, (willen/kunnen) leren, sociale interacties en fysieke oefeningen kunnen zeker gunstig zijn voor het mentale welzijn. Het gaat uiteindelijk om een gevarieerd ‘dieet’ van mentale inspanning zodat je brein in topconditie blijft.
Wenn man lesen kann, kommt man weiter.
Ik weet niet of het zo strikt gescheiden is. Als je niet regelmatig leest, betekent dat niet per se dat je brein niet goed functioneert. Er zijn veel manieren om je brein te stimuleren en te ontwikkelen, en lezen is er slechts één van. Andere activiteiten kunnen vergelijkbare voordelen bieden voor je mentale gezondheid en cognitieve vaardigheden. Tegenwoordig zijn er voor de ‘ongeduldigen’ onder ons, podcasts of audioboeken. Het luisteren naar een verhaal, een discussie of een informatief programma kan vergelijkbare voordelen opleveren als het ter hand nemen van een boek. En ook daarmee worden creativiteit, verbeeldingskracht en het vergroten van kennis geprikkeld.
Gelukkig zijn er alternatieven
Een andere manier om je brein in topconditie te houden is muziek maken, een hobby ter hand nemen, een nieuwe taal leren. Laten we niet de sporters onder ons vergeten die door allerlei lichamelijke activiteit zoals yoga, wandelen, dansen, een bijdrage leveren aan de gezondheid van het eigen brein. Wat vooral van belang is dat al deze activiteiten zorgen voor een verbeterde bloedtoevoer naar het brein en de productie van bepaalde neurotransmitters en hormonen stimuleren. Deze zijn op hun beurt weer goed voor de stemming en cognitieve functies.
Last but not least is deelnemen aan sociale interacties, het voeren van discussies en het samenwerken met anderen van belang om je mentaal scherp te houden, kritisch te blijven op het eigen functioneren en je kritisch denkvermogen te verbeteren. Immers we zijn mensen en kunnen niet goed zonder de ander.
Het belangrijkste is dat je een gevarieerd en evenwichtig dieet van mentale en fysieke activiteiten hebt. Kies activiteiten die je leuk vindt en die je uitdagen op een manier die bij je past. Wat voor de een werkt, werkt mogelijk niet voor de ander, dus het is belangrijk om te vinden wat voor jou het beste werkt.
Kan iemands gevoel van weerstand om een boek ter hand te nemen veranderen?
Het veranderen van iemands overtuiging over lezen kan een uitdaging zijn, vooral als er een sterke weerstand is tegen het idee om kennis uit boeken te halen. Eerder gelooft men in verhalen van anderen dan dat uit nieuwsgierigheid kennis opgezocht wordt. De beste oneliners en herhalen van hetzelfde verhaal zijn een verbale uiting van de eigen overtuiging.
Om iemand te stimuleren om een boek ter hand te nemen, vraagt geduld en strategie. Op de eerste plaats is het van belang om degene die niet wil lezen niet een al te groot podium te geven en te zoeken naar interessegebieden van de ander die aansluiten bij wat de persoon als boeiend ervaart. Geef in ieder geval geen uitleg want dat kan gezien worden als directief en weinig autonomie. Aansluiten bij de doelen of interesses van de ander is wat een mogelijkheid is en geef adviezen over de top 10 bestsellers. Immers dan zit er een voordeel aan en dat kan een uitnodiging zijn voor verandering. Over het algemeen zullen leeservaringen die passen bij de persoonlijke beleving de kans op succes het groots maken. Er is vooral geduld nodig en respect voor temporiseren en niet iedereen heeft dezelfde interesses. Ik denk eerder dat het volgende geldt:
Wenn man lesen will, kommt man weiter.
